1) Pracuje pani w obszarze zdrowia psychicznego. 
Skąd zainteresowania taką dziedziną i chęć pomocy innym?

Już podczas moich pierwszych studiów (pedagogika) kiedy miałam 20 lat moje największe zainteresowanie przyciągały przedmioty z psychologii. Moja uwaga koncentrowała się na biologicznych i psychologicznych aspektach funkcjonowania człowieka. Z biegiem lat coraz bardziej dostrzegałam jak wiele osób potrzebuje pomocy i wsparcia. Kiedy podjęłam studia z psychologii a później studia podyplomowe z interwencji kryzysowej byłam już dorosła i miałam za sobą duże doświadczenie zawodowe w różnych branżach. Studiowanie stało się moją pasją a zajęcia na uczelni wyczekiwane. W psychologii jako nauce bardzo cenię to, że jest holistyczna, bierzemy pod uwagę nasze ciało, neuronalne i hormonalne funkcjonowanie mózgu oraz osobowość. Do tego dokładamy doświadczenie  życiowe oraz predyspozycje i dzięki temu każdy człowiek jest indywidualnością. Mnie przez lata najbardziej kierowała ciekawość zgłębienia tej wiedzy, żeby móc z niej skorzystać i dzielić się nią z innymi.

2) Z jakimi stresami dnia codziennego najczęściej borykają się Pani pacjenci?

Obecnie najwięcej osób zgłasza się z problemami związanymi z przeciążeniem pracą. Szybkie tempo życia oraz styl życia charakterystyczny dla mieszkania w tak dużym mieście jak Wrocław powoduje, że coraz częściej współczesnych 30-40 latków dotyka zmęczenie i wypalenie. Towarzyszą temu zazwyczaj objawy psychosomatyczne do których najczęściej zaliczają się bóle głowy, mięśni, żołądka lub częste przeziębienia.
Cele zawodowe oraz osobiste bywają tak ambitne, że trudno w jednym czasie pogodzić realizację wszystkich obszarów życia, a wtedy organizm daje znać o sobie. Przypomina, że warto zwolnić tempo.
Coraz częściej również zgłaszają się rodzice, których dzieci otrzymały diagnozę spectrum autyzmu, ponieważ tych diagnoz jest coraz więcej. Tutaj skupiamy się na zrozumieniu czym jest spectrum i zadbaniu o dalsze funkcjonowanie systemu rodzinnego.

3) Zważywszy na różnego rodzaju metody relaksacji, jakie rekomenduje Pani najczęściej?

W ostatnich latach na popularności bardzo zyskała joga i medytacja. Sama jestem ich zwolenniczką i uczestniczką zajęć. Należy jednak pamiętać, że nie każdy rodzaj relaksacji pomoże każdej osobie. W dużej mierze zależy to od doznawanego poziomu stresu oraz czynników naszego temperamentu. Są osoby, dla których joga będzie zbyt małą stymulacją ruchową i mimo szczerych chęci nie będą w stanie skupić się na wykonywaniu poszczególnych asan. Z pewnością relaksacyjnie będzie wpływać na nas każda dawka ruchu, nawet spacer. Z technik, które możemy wykonywać samodzielnie bardzo dobrze działa Trening Autogenny Schulza. Jest to prosta metoda pozwalająca rozluźnić całe ciało. 
Podobnie będzie działała progresywna relaksacja mięśni czyli Trening Jacobsona. 
Wielu pacjentów lubi również wizualizacje lub sięga po nagrania relaksacyjne. 
Nie zapominajmy również o kontakcie z naturą, której sami jesteśmy częścią. Dobrze jest tutaj eksperymentować i poza sprawdzonymi i udowodnionymi technikami szukać swoich własnych sposobów na redukcję napięcia i stresu.

4) Jak wynika z Pani doświadczenia jest Pani również interwentem kryzysowym. 
Czym różni się taka forma pomocy od pacjentów w procesie terapeutycznym?

Nie zawsze pacjent wymaga bycia w procesie terapeutycznym. W ciągu całego naszego życia napotykamy pewne trudności, zawodowe, osobiste, edukacyjne, zdrowotne. Jeżeli sytuacja, która nagle wydarza się w naszym życiu przerasta nasze zasoby radzenia sobie z nią, to mamy do czynienia z kryzysem. Cechą kryzysu jest jego nagły charakter, często zdarzenie losowe np. wypadek, choroba, utrata pracy. Zdarzają się również kryzysy, które narastają powoli np. kryzys rozwojowy – np. kiedy czujemy utratę sensu tego co robimy. 
Głównym celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi i stabilności pacjentowi. Zazwyczaj w obliczu kryzysu jakiś obszar życia pacjenta został zaburzony wówczas potrzebuje on wsparcia i ukierunkowania na dalsze działanie jak z tego kryzysu wyjść. Mówimy wtedy o przywróceniu sprawczości.
W odróżnieniu od terapii podczas interwencji kryzysowej w zależności od sytuacji możemy razem z pacjentem opracować plan działania. Czas trwania interwencji jest krótszy niż czas procesu terapeutycznego i wynosi zazwyczaj 3-10 spotkań. Bywa i tak, że zastosowana interwencja kryzysowa uwydatnia u pacjenta pewne kwestie wymagające lub warte włączenia terapii.

5) Na czym polega model pracy według ICISF (International Critical Incident Stress Foundation)?

Model pracy wg. ICISF to opracowana przez amerykańską fundację strategia grupowej interwencji kryzysowej. Bardzo dobrze sprawdza się podczas sytuacji masowego zagrożenia. Psycholog pełni tutaj rolę interwenta, który wraz z zespołem np. policji, straży pożarnej, ratowników i innych psychologów opracowuje scenariusz możliwych kolejnych zagrożeń oraz wyznacza osoby lub grupy potrzebujące wsparcia.
Np. w sytuacji wypadku autokaru mamy do czynienia z katastrofa masową. Tutaj poza samymi działaniami służb ratunkowych konieczna będzie interwencja psychologiczna, którą należy objąć uczestników wypadku, świadków wypadku, rodziny ofiar, rodziny osób ocalałych i samych ratowników.
Dzięki takiemu modelowi wszystkie grupy, które w jakiś sposób zostały dotknięte  zdarzeniem mają zaoferowaną pomoc psychologiczną. Charakterystyczne jest tutaj wprowadzenie również liderów grup, którzy będą udzielać wsparcia, kontrolować sytuację oraz zbierać i przekazywać informacje.
Model sprawdza się nie tylko przy wystąpieniu katastrof ale np. także podczas wprowadzenia prewencji w szkole lub lokalnej społeczności przy wsparciu prozdrowotnych kampanii.

6) Prosimy na koniec o kilka słów na temat PTSD (Zespół Stresu Pourazowego). Czym jest, jak się objawia?

Zespół Stresu Pourazowego to szereg zaburzeń w funkcjonowaniu pacjenta, który może pojawić się na skutek traumatycznego wydarzenia. Dla każdego takim czynnikiem wywołującym PTSD może być inna sytuacja np. wypadek swój lub bycie świadkiem wypadku, śmierć nagła bliskiej osoby, ugryzienie przez psa, pożar domu. Syndromy pojawiają się w czasie od kilku tygodni do kilku miesięcy po zdarzeniu. Najczęściej są to powracające natrętne myśli o minionej sytuacji, bezsenność lub sny nawiązujące do wydarzenia, brak apetytu, unikanie takich lub podobnych bodźców np. omijanie psów, zaprzestanie jeżdżenia samochodem.
PTSD jest bardzo uciążliwe dla pacjenta i stopniowo prowadzi do zmiany jego zachowania.
Może być również przyczyną nadużywania alkoholu lub innych substancji, w ten sposób osoba z PTSD może próbować „zapomnieć” o traumatycznym wydarzeniu.
Osoby pracujące w zawodach pomocowych: strażacy, ratownicy medyczni, policjanci czy żołnierze biorący udział w konfliktach zbrojnych ze względu na ryzyko i obciążenia zawodowe w szczególności są narażone na wystąpienie PTSD. W ciągu ostatniego roku nową bardzo dużą grupę osób z PTSD stanowią osoby uciekające przed wojną na Ukrainie.
Pacjent nie będzie w stanie sam sobie pomóc, ponieważ objawy PTSD stają się coraz bardziej dokuczliwe w codziennym funkcjonowaniu. Zaleca się wtedy jak najszybszy kontakt z psychologiem lub terapeutą.

Dziękujemy za udział w naszym wywiadzie i życzymy powodzenia!

Zapisy przez naszą stronę:

https://www.dcp.wroclaw.pl/lekarz/1435/marta-luszczykiewicz

(umów wizytę)

e-mail: info@dcp.wroclaw.pl

telefon (71 332 36 70)