Zapraszamy do lektury wywiadu z psycholog Marzeną Szczygieł, która zwraca uwagę na problematykę uzależnień behawioralnych oraz formułuje praktyczne wskazówki.
DCP: Z jakimi najczęściej uzależnieniami behawioralnymi spotyka się Pani wśród swoich pacjentów. W jaki sposób można je scharakteryzować?
Marzena Szczygieł: Do niedawna uzależnienie wiązano z zażywaniem substancji psychoaktywnych, dziś coraz częściej mamy do czynienia z uzależnieniami od czynności, które związane są z postępem technologicznym i coraz mocniej rozwijającą się cywilizacją. Żyjemy w kulturze konsumpcyjnej, zorientowanej na szybkie zaspokojenie. Coraz więcej osiągnięć służy nieskrępowanemu dążeniu do satysfakcji. W świecie w którym jesteśmy namawiani do gromadzenia, posiadania, przeżywania nowych doświadczeń wikłamy się w nałogowe zachowania. Konsumpcja staje się nową formą relaksu i pociechy . Powstaje tendencja do zaliczania intensywnych doświadczeń, żeby coś poczuć. Hazard, korzystanie z Internetu i gier komputerowych, seks, zakupy wypełniają pustkę emocjonalną, samotność. Zachowania te stają się lekiem na frustracje czy formą ucieczki od trudnych problemów, umożliwiają łatwą regulacje nastroju, frustracji czy zmęczenia. Najczęściej spotykam się z uzależnieniem od gier komputerowych, ale nie tylko bo także z uzależnieniem od facebooka, czy z uzależnieniem od jedzenia albo od zakupów.
DCP: Jakie objawy pojawiające się u dzieci i młodzieży powinny zaniepokoić rodziców? Czy istnieją symptomy, które są szczególnie charakterystyczne dla uzależnień behawioralnych?
Marzena Szczygieł: Pierwszy sygnał to zafascynowanie...Poczucie sukcesu i przyjemności. To jednak zbyt mało, aby mówić o uzależnieniu. Naszą uwagę powinien zwrócić fakt dominowania tej czynności nad innymi aspektami życia. Dziecko rezygnuje z uprawiania sportu lub przestaje spotykać się z innymi, nie rozmawia z nami, nie reaguje na inne „atrakcje“.
DCP: Na czym polega terapia młodych ludzi uzależnionych od czynności?
Marzena Szczygieł: Na uświadomieniu sobie że to problem, dostrzeżeniu strat, odczuciu samotności. Zawsze na początku musimy zadbać o kontakt z pacjentem, zrozumieć jak on myśli i czuje, zachęcić go do rozmowy i wysłuchać. Nie możemy moralizować, krytykować.
DCP: Jakie metody terapii uchodzą za najbardziej skuteczne?
Marzena Szczygieł: Psychoterapia, praca nad znalezieniem dla pacjenta najlepszych rozwiązań z szacunkiem do jego wartości. To sam pacjent powinien zdecydować, że to co robi jest dla niego niekorzystne. Młodzież dobrze pracuje w grupie, ale indywidualnie również. Dziecko poważnie uzależnione nie umie rozmawiać i często zupełnie nie rozumie nas. Wtedy terapia jest mozolna i długotrwała.
DCP: Dokąd powinni skierować pierwsze kroki rodzice, którzy podejrzewają u swojego dziecka uzależnienie? Jakie placówki powinni wybrać?
Marzena Szczygieł: Do specjalisty uzależnień czyli takich placówek, gdzie przyjmują specjaliści z tej dziedziny. Polecam Dolnośląskie Centrum Psychoterapii, które jest placówką medyczną posiadającą doświadczoną kadrę oraz specjalistyczne narzędzia diagnostyczne. Ważne jest również to, że w Dolnośląskim Centrum Pychoterapii można w krótkim terminie, bez kolejek umówić wizytę. Postawienie jak najszybciej diagnozy i rozpoczęcie terapii jest tu bardzo istotne.
DCP: Jakie następstwa może mieć zbyt późne zdiagnozowanie uzależnień behawioralnych u dzieci i młodzieży?
Marzena Szczygieł: Poważne trudności w zmianie zachowań i coraz większe zaangażowanie, które będzie przysparzało wiele kłopotów innej natury. Dziecko przestanie chodzić do szkoły, nie będzie umiało nawiązać normalnej relacji, będzie miało poczucie wyobcowania. Można powiedzieć, że nie będzie się rozwijało i realizowało swoich zadań rozwojowych.
DCP: Czym różni się Pani zdaniem terapia uzależnień behawioralnych od terapii uzależnień od substancji psychoaktywnych?
Marzena Szczygieł: Wprowadzamy trochę inne zasady, nie da się wyeliminować komputera z życia. Ale tak naprawdę także odbudowujemy poczucie wartości, uczymy zachowań prospołecznych, uczymy radzenia sobie ze stresem, poszerzamy świadomość.
DCP: Jakich rad udzieliłaby Pani rodzicom dzieci, u których zdiagnozowano uzależnienia behawioralne? Jak mogą sobie z tym poradzić ?
Marzena Szcygieł: Przede wszystkim dbanie o dobre relacje, rozwijanie rodzinnych form życia, akceptacja i autentyczne zainteresowanie dzieckiem. Wiedza o tym że, najlepszymi prezentami dla dziecka jest wspólny czas, partnerstwo i zrozumienie. Natomiast pouczanie, moralizowanie, krytykowanie oddala dziecko od nas.
-----------------------------
mgr Marzena Szczygieł – psycholog, psychoterapeutka, certyfikowany specjalista terapii uzależnień. Doświadczenie zawodowe zdobywała pracując w Poradniach Zdrowia Psychicznego, Młodzieżowych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych, Instytucjach zajmujących się profilaktyką i terapią uzależnień oraz współuzależnień. Posiada ponad 30-letnie doświadczenie zawodowe w pracy terapeutycznej. Pacjentów przyjmuje w Dolnośląskim Centrum Psychoterapii przy ul. Dyrekcyjnej 37/47 we Wrocławiu.
